Tổng hợp những kiến thức cơ bản về cổ phiếu quỹ

Trong thị trường chứng khoán khi nhắc đến thuật ngữ cổ phiếu quỹ, chắc hẳn không còn xa lạ gì đối với các nhà đầu tư nữa. Về cơ bản nó là những cổ phiếu đang lưu hành trước đây được mua lại từ các cổ đông. Vậy tại sao doanh nghiệp cần mua cổ phiếu quỹ và lợi ích cũng như rủi ro của nó ra sao. Hãy cùng Top Forex VN theo dõi bài viết này để hiểu sâu hơn về cổ phiếu này nhé.

Cổ phiếu quỹ là gì?

Có thể hiểu đơn giản là một loại cổ phiếu được phát hành bởi các công ty cổ phần. Sau đó, bản thân của các công ty này sẽ sử dụng vốn hợp pháp và mua lại, đồng thời nắm giữ như các nhà đầu tư khác. Đặc biệt, số cổ phiếu này không tính vào số lượng công ty đang lưu hành.
Các công ty này không thể mua lại vượt quá 30% trong tổng số cổ phần phổ thông được bán trên thị trường. Và theo các quy định ở nước ta, phải mất 6 tháng thì các công ty mới bán lại những cổ phiếu đó.

Đặc điểm cổ phiếu quỹ

• Cổ phiếu này sẽ làm giảm số lượng cổ phiếu của công ty đang lưu hành thị trường chứng khoán, vì đây không được tính là cổ phiếu đang lưu hành.
• Chủ sở hữu của nó sẽ không được trả cổ tức, không có quyền bỏ phiếu và không cho phép mua cổ phiếu mới hay ưu đãi..
• Số lượng cổ phần mà công ty nắm giữ sẽ bị giới hạn bởi pháp luật.
• Tổng số của loại cổ phiếu được chỉ định không vượt quá tỷ lệ vốn hóa của doanh nghiệp.
• Cổ phiếu này không được tính vào thu nhập trên cổ phiếu (EPS)
• Công ty có thể hủy bỏ hoặc giữ lại hoặc bán các cổ phiếu này ra thị trường khi cần vốn. Khi tiến hành giao dịch mua và bán cổ phiếu này sẽ không ghi nhận lợi nhuận hoặc thua lỗ, mà chỉ ghi nhận sự tăng hoặc giảm vốn và thặng dư vốn cổ phần.

Tại sao mua bán cổ phiếu quỹ

Tăng cường kiểm soát công ty

Hạn chế các trường hợp cá nhân hoặc tổ chức lợi dụng khi giá cổ phiếu giảm và thu gom mua với số lượng với mục đích thao túng và nắm giữ quyền kiểm soát công ty trong tương lai.

Mua và bán lại

Các công ty thường sẽ mua cổ phiếu quỹ khi thị trường giảm và bán lại khi thị trường tăng nhằm lấy phần mức giá chênh lệch. Phần tiền chênh lệch này sẽ không được tính vào lợi nhuận ròng nhưng cũng sẽ làm cải thiện dòng tiền cũng như tăng thặng dư vốn cổ phần trên báo cáo tài chính.

Thu hồi cổ phiếu ESOP

Khi công ty tiến hành mua lại cổ phiếu này còn có một mục đích khác là thu hồi cổ phiếu ESOP, thường có thể mua từ những nhân viên đã nghỉ việc, sau đó bán cho các nhân viên khác đang làm việc trong công ty để thúc đẩy làm việc của họ.

Bảo đảm quyền lợi cổ đông

Trong một số trường hợp, khi giá cổ phiếu bị giảm, các công ty sẽ mua cổ phiếu quỹ để cắt giảm việc cung cấp cổ phiếu trên thị trường. Khi số lượng cổ phiếu đang lưu hành giảm, nó sẽ tạo động lực cho giá cổ phiếu tăng trở lại. Như vậy, lợi ích của các cổ đông sẽ được đảm bảo và tăng giá trị cổ phiếu cho các cổ đông của công ty.

Cải thiện chỉ số tài chính công ty

Khi mua sẽ khiến lượng cổ phiếu công ty đang lưu hành giảm, một vài chỉ số khác sẽ tăng gián tiếp, cụ thể là (tỷ suất thu nhập trên cổ phần), ROE (tỷ suất trên vốn chủ sở hữu), EPS, … Sau đó nhu cầu mua cổ phiếu của các công ty lớn và giúp tăng cổ phiếu.

Xem ngay: 

• Thị trường OTC là gì? Những đặc điểm cần biết
• Cổ phiếu Midcap là gì? Cách chọn cổ phiếu Midcap

Nhược điểm của loại cổ phiếu này

Bất cứ cổ phiếu nào cũng sẽ có ưu điểm và nhược điểm khác nhau, trong đó các mã cổ phiếu quỹ cũng vậy. Dưới đây là một số điểm yếu của cổ phiếu này:

• Dễ bị lạm dụng, ảnh hưởng đến an ninh tài chính của công ty. Từ đó có thể gây thiệt hại cho các cổ đông khác trong doanh nghiệp.
• Giao dịch với một lượng cổ phiếu này làm giảm nguồn tiền mặt hơn nữa khi làm giảm khoản chi phí của các hoạt động khác trong công ty.
• Trong một số trường hợp, việc mua lại cổ phiếu có thể khiến giá cổ phiếu trên thị trường không đổi hoặc có thể tiếp tục giảm.
• Khi một công ty mua cổ phiếu quỹ có thể làm ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư, khiến họ cho rằng tiềm năng mở rộng của doanh nghiệp đang bị giảm đi. Kể từ đó, nó làm giảm sự niềm tin của các nhà đầu tư cũng như các cổ đông của công ty.

Do đó, khi mua cổ phiếu này các công ty phải lưu ý một số như sau:

• Xem xét cẩn thận số lượng cổ phiếu cần mua.
• Tham khảo các giá cổ phiếu trên thị trường, từ đó đưa ra quyết định về hình thức mua, là khớp lệnh hay thỏa thuận để mang lại lợi thế tối ưu cho doanh nghiệp của bạn.
• Cân đối vốn của doanh nghiệp.

Một số điều khoản mua bán cổ phiếu quỹ

Căn cứ vào các quy định mua lại cổ phần theo quyết định của công ty, doanh nghiệp phải đảm bảo các giao dịch mua bán của cổ phiếu này sau đây:

• Công ty không được mua hơn 30% tổng số cổ phiếu phổ thông đã được chào bán cũng như một phần hoặc tất cả các cổ phiếu được ưu đãi theo quy định.
• Hội đồng quản trị có quyền mua lại không vượt quá 10% tổng số cổ phiếu của mỗi loại được chào bán trong vòng 12 tháng gần đây nhất.
• Hội đồng quản trị có quyền tự đưa ra quyết định về giá mua lại cổ phần nhưng không cao hơn so với giá thị trường vào thời điểm đó.
• Công ty khi mua lại phải có sự chấp thuận của tất cả các cổ đông trong vòng 30 ngày, tương đương với thời hạn mà các cổ đông gửi lời chào bán theo phương pháp đảm bảo.

Điều kiện mua lại:

• Công ty phải có đủ vốn để mua lại và xác định dựa vào báo cáo tài chính theo đúng quy định.
• Công ty mẹ khi muốn mua lại cổ phiếu quỹ có thể sử dụng thặng dư vốn cổ phần và các quỹ khác nhưng cần xác định dựa vào báo cáo tài chính.
• Nếu công ty mẹ mua với lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, bắt buộc nguồn vốn này không được lớn hơn lợi nhuận đó.
• Khi mua, cần phải có kế hoạch mua lại và cả thời gian thực hiện cũng như các nguyên tắc xác định giá.
• Khi bán, thậm chí phải có kế hoạch bán hàng, thời gian thực hiện và cả nguyên tắc xác định gi

Điều kiện bán:

• Công ty chỉ có quyền bán sau 6 tháng nắm giữ cổ phiếu này được tính từ lần mua lại cuối cùng, trừ khi bán lại cho nhân viên hoặc dưới dạng cổ phiếu thưởng.
• Khi bán cũng cần có những kế hoạch bán, thời gian thực hiện và cả nguyên tắc xác định giá.

Một vài lưu ý khi đầu tư vào cổ phiếu quỹ

• Đây là một loại cổ phiếu thường gặp tại các công ty bị thoái vốn hay nhiều công ty giữ lại vào một vài trường hợp cần thiết.
• Nó sẽ bị hủy bỏ nếu được sự chấp thuận của hội đồng cổ đông với mục đích giảm vốn điều lệ.
• Được phát hành bất cứ thời điểm nào
• Hao hụt lượng tiền mặt và vốn nhất định khi mua lại cổ phiếu quỹ. Vì thế ban lãnh đạo phải tính kỹ lưỡng và đưa kế hoạch dự phòng vào trường hợp cần thiết.

Một số cổ phiếu quỹ ETF tại Việt Nam

Trên thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay đang lưu hành 4 loại quỹ ETF có thể kể đến:

• Quỹ FTSE Vietnam Index ETF, đây là loại quỹ mô phỏng các chỉ số FTSE Vietnam All-Share Index như các cổ phiếu chiếm 90% vốn hóa thị trường và chỉ số FTSE Vietnam Index.
• Quỹ VanEck Vectors Vietnam ETF được mô phỏng dựa theo các chỉ số MVIS Vietnam Index.
• Quỹ iShares MSCI Frontier ETF mô phỏng theo chỉ số MSCI Frontier Markets 100 Index.
• Quỹ VFMVN30 ETF được mô phỏng dựa vào tỷ lệ chỉ số VN30.

Kết luận

Tất cả những kiến thức liên quan đến cổ phiếu quỹ được Top Forex VN chia sẻ. Có thể nhận thấy rằng đây là một hình thức quan trọng đối với các công ty và hy vọng rằng các doanh nghiệp có thể nắm kỹ để đưa ra một quyết định đầu tư đúng đắn nhé.